Yeyski rayonu
Yeyski rayonu | |||||
---|---|---|---|---|---|
|
|||||
46°45′ şm. e. 38°06′ ş. u.HGYO |
|||||
Ölkə | |||||
İnzibati mərkəz | Yeysk[1] | ||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 1924 | ||||
Sahəsi |
|
||||
Saat qurşağı | |||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
|
||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | 86132 | ||||
Rəsmi sayt | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Yeyski rayonu (rus. Ейский район) — Rusiya Federasiyası, Krasnodar diyarının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Yeysk şəhəridir. Əhali 134 491 nəfərdir (2019).
Coğrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Rayon Yeysk yarımadasında, Yeysk limanı (Şimali Qafqazın ən böyük körfəzi. Ərazisi təxminən 244 km²-dir) Taqanroq körfəzi, Azov dənizi və Beysuqski estuarisi suları ilə yuyulur. Yeisk rayonu, Krasnodar diyarının Şerbinovski, Kanevski və Primorsko-Axtarski rayonları ilə həmsərhəddir.
Yeysk rayonunda yerləşən ən maraqlı təbii yerlər:
- Dolqaya dili
- Yeysk dili,
- Kamışevat dili,
- Yeysk adası
- Xanskoye gölü,
- Yaseni çayı,
- Beysuqski körfəzi.
Coğrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Rayon 2 iyun 1924-cü ildə Cənub-Şərq diyarının Don dairəsinin bir hissəsi olaraq qurulur. Buraya Kuban-Qara dəniz diyarının Yeisk bölməsinin ləğv edilmiş Doljanskaya, Kamışevatskaya, Novoçerbinovski və Staroşerbinovski volostlarının əraziləri daxil idi.
Əvvəlcə rayon 17 kənd şurasından ibarət idi: Alexandrovski, Vorontsovski, Qlafirovski, Devyatkinski, Doljanski, Yeyskoye Ukrepleniya, Ekaterinovski, Kamışevatski, Kopanski, Kuxarevski, Morevski, Novoçerbinovski, Priazovski, Staroşerbinovski, Şabelski, Yelski, Şelsenski, Şensenski, Şelski, Yelski.
16 noyabr 1924-cü ildən rayon Şimali Qafqaz diyarının, 10 yanvar 1934-cü ildən isə Azov-Qara dəniz diyarının bir hissəsi olur.
31 dekabr 1934-cü ildə mərkəzi Yeyskoye Ukrepleniya kəndi olan Limanski rayonu və mərkəzi Staroşerbinovski kəndi olan Şerbinovski rayonu Yeysk rayonundan ayrılır. 1 aprel 1935-ci ildə rayondan mərkəzi Kamışevatskaya kəndi olan Kamışevatski rayonu da ayrılmışdır.
13 sentyabr 1937-ci ildən Yeysk rayonu Krasnodar diyarının bir hissəsi olmuşdur.
4 iyul 1939-cu ildə Yeysk şəhəri respublika tabeli şəhər olaraq rayonun tərkibindən çıxarılır.
22 avqust 1953-cü ildə ləğv edilmiş Kamışevatski rayonunun ərazisi yenidən rayonun bir hissəsi olur.
1 fevral 1963-cü ildə Yeysk kənd rayonu qurulur[4].
11 fevral 1963-cü ildə ləğv edilmiş Şerbinovski rayonunun ərazisi Yeysk rayonunun tərkibinə daxil olur. 30 dekabr 1966-cı ildə Şerbinovski rayonu yenidən əvvəlki sərhədlərinə qaytarılır.
1993-cü ildə kənd Sovetlərinin fəaliyyətinə son verilir. Kənd idarələrinin əraziləri kənd dairələrinə çevrilir.
2005-ci ildə rayonda 10 kənd inzibati ərazi vahidliyi qurulur.
1 yanvar 2008-ci ildə Yeysk şəhəri və Yeysk rayonu bir inzibati vahiddə birləşdirilir.
Əhali
[redaktə | mənbəni redaktə et]2017-ci ilin birinci yarısında rayon əhalisi 136 677 nəfər olmuşdur. Onlardan pensiyaçılar - 43 952 nəfər, azyaşlı uşaqlar - 23 896 nəfərdir[5].
- Urbanizasiya
Şəhər şəraitində (Yeysk şəhəri) rayon əhalisinin 61,78% -i yaşayır.
İnzibati-ərazi vahidləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Yeyski rayonunda 1 şəhər və 10 kənd inzibati ərazi vahidliyinə 40 yaşayış məntəqəsi daxildir.
Kənd təsərrüfatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Yeyski rayonu Kubanın ən böyük kənd təsərrüfatı istehsal mərkəzlərindən biridir. Yüksək iqtisadi potensiala malikdir, taxıl (əsasən buğda) və paxlalı bitkilər, günəbaxan, bostan məhsulları və meyvə, balıq, ət və süd məhsulları yetişdirmək üzrə ixtisaslaşmışdır.
Rayon iqtisadiyyatında kənd təsərrüfatı sənayesinin payı 21,9% -dir. Rayon ərazisində 28 kənd təsərrüfatı müəssisəsi, 283 kəndli və 17 mindən çox fərdi yardımçı təsərrüfat mövcuddur. Bu sahədə işləyənlərin sayı 6.8 min nəfərdir.
Turizm
[redaktə | mənbəni redaktə et]Yeyski rayonunun əsas kurort əraziləri bunlardır: Yeysk dili (Yeysk şəhəri), Dolqaya dili (Doljanskaya kəndi), Kamışevat dili (Kamışevatskaya kəndi), həmçinin Yasenskaya Pereprava kəndinin yaxınlığındakı dəniz sahili.
Yeyski rayonunun spa kurort və turizm kompleksinə 53 təşkilat və 2200-dən çox xüsusi obyekt daxildir. 2017-ci ildə Yeysk rayonuna 711 257 nəfər turist gəlmişdir.
- ↑ 1 2 3 ОКТМО. 185/2016. Southern FD.
- ↑ 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
- ↑ https://rosstat.gov.ru/compendium/document/13282 (rus.). Росстат, 2023.
- ↑ "Указ Президиума ВС РСФСР от 01.02.1963". www.libussr.ru. 2018-05-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-05-25.
- ↑ "Социальные показатели Ейского района". 2018-06-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-01.